Trong nghi thức tang lễ truyền thống của người Việt, việc lập bàn thờ vong người mới mất là thủ tục vô cùng quan trọng. Tuy nhiên, bên cạnh đó, sau khi hoàn thành việc an táng, gia chủ cũng cần chuẩn bị tươm tất cho quá trình chuyển bàn thờ sau 49 ngày. Việc chuẩn bị này góp phần tôn vinh và tôn thờ vong linh, giúp họ tiếp tục được sống trong thế giới bên kia, và đồng thời cũng giúp chúng ta giảm bớt nỗi đau trong lòng. Người xưa tin rằng, thờ cúng thật chu đáo sẽ giúp vong linh siêu thoát, đủ Phúc để có thể đầu thai sang kiếp khác. Do đó, việc chuẩn bị bàn thờ đầy đủ, trang trí đẹp mắt sẽ giúp chúng ta trân trọng hơn những giá trị tinh thần của gia đình và đền ơn đáp nghĩa với những người đã khuất.
XEM THÊM: 88 Mẫu Bàn Thờ, Tủ Thờ hiện đại gỗ tự nhiên 100% mới nhất 2023
Bàn thờ vong người mới mất là gì?
Bàn thờ vong hay bàn thờ người mới mất là một cỗ bàn hoặc tủ thờ được dùng để trưng bày bát hương, nhang đèn cũng như những vật phẩm cần thiết cho việc ma chay. Lập bàn thờ vong là một trong những thủ tục quan trọng, là tín ngưỡng thờ cúng tốt đẹp trong lễ tang truyền thống của người Việt.
Mục đích của việc lập bàn thờ vong người mới mất là để thờ cúng và tưởng nhớ đến những người đã khuất. Hiểu một cách đơn giản, thờ cúng là cách duy nhất để kết nối giữa hai thế giới âm – dương. Nó là một phần của văn hóa và truyền thống của dân tộc Việt Nam. Việc thờ cúng không chỉ là một nghi lễ mà còn là một trách nhiệm tôn giáo và tâm linh của mỗi người trong gia đình.
Ý nghĩa của “thờ” là dựng lên cái gì đó về mặt hình thức, về tín ngưỡng, còn “cúng” là dâng lên những thực phẩm, rượu nước, trái cây, nhang đèn,… để cầu nguyện cho người đã khuất. Điều này có thể cảm nhận được bằng các giác quan, để ngửi, để thưởng thức. Việc thờ cúng bàn thờ vong người mới mất sẽ bắt đầu từ lúc đám tang diễn ra, tiếp sau đám tang là tuần thất, rồi đến là đám giỗ.
Đối với người Việt Nam, việc thờ cúng rất đa dạng và phong phú: thờ Phật, thờ thần, thờ anh hùng có công, thờ ông bà tổ tiên,… nên dân tộc ta được gọi là đa tín ngưỡng. Trong đó việc thờ cúng những người đã mất rất quan trọng và linh thiêng, bởi khác với suy nghĩ của người phương Tây “người chết là lên thiên đường”, thì theo quan niệm của mỗi người Việt Nam, chúng ta xem cái chết là điều vô cùng buồn thương, đau xót.
Những người thân ra đi là nỗi đau to lớn không thể nào bù đắp được. Trong lễ tang truyền thống của người Việt Nam, ngoài tục lệ con cháu đội chiếc khăn tang trên đầu, khóc thương thảm thiết thì còn hiện hữu vô cùng nhiều phong tục khác với các ý nghĩa riêng, mà một trong số đó là tục lập bàn thờ vong cho người mất. Việc lập bàn thờ vong cho người đã khuất giúp cho con cháu và người thân cảm thấy gần gũi, yên tâm hơn và đặc biệt là để tưởng nhớ, cầu nguyện cho người đã khuất. Ngoài ra, việc lập bàn thờ vong còn thể hiện lòng biết ơn, sự trân trọng và tôn kính đối với những người đã từng sống và quan tâm đến cuộc đời của mình. Việc lập bàn thờ vong người mới mất cũng giúp cho con cháu và người thân có cơ hội để gặp lại nhau và cùng nhau tưởng nhớ, chia sẻ những kỷ niệm và những câu chuyện về người đã khuất.
Bàn thờ vong gồm những gì?
Những người mới mất thường sẽ chưa được thờ chung với tổ tiên mà được lập một bàn thờ riêng tại gian thờ hoặc gian nhà ngang. Lập bàn thờ vong không cần quá cầu kỳ, phô trương, nhưng để tôn vinh kính mến người thân đã qua đời, chúng ta có thể bổ sung thêm những vật phẩm sau đây:
- Bốc bát hương mới.
- Bài vị (hoặc di ảnh) để tưởng nhớ người thân.
- Mâm ngũ quả đại diện cho năm nguyên tố với mong muốn đem đến cho người thân một cuộc sống an lành, đầy đủ và hạnh phúc.
- Lọ hoa để tôn vinh vẻ đẹp của cuộc sống và động viên tinh thần người thân đang lưu luyến trên đời.
- Chén nước để người thân có thể đến uống nước khi cần thiết.
- Đèn thờ để chiếu sáng cho bàn thờ, tôn vinh không gian linh thiêng này.
Với những vật phẩm này, bàn thờ vong sẽ trở thành một không gian linh thiêng và ý nghĩa, giúp người thân của chúng ta được tưởng nhớ và kính mến mãi mãi.
Vị trí đặt bàn thờ vong người mới mất
Việc đặt bàn thờ tưởng niệm đúng cách là một khía cạnh quan trọng của văn hóa Việt Nam, đặc biệt là khi tôn vinh một người thân yêu vừa qua đời. Với việc đặt bàn thờ đúng phong thủy, không chỉ giúp gia đình giảm bớt nỗi đau mất mát mà còn mang lại nhiều điều may mắn và tài lộc trong cuộc sống.
Theo quan niệm phong thủy, bàn thờ nên hướng ra cửa chính của ngôi nhà để thuận lợi cho sự lưu thông của tài lộc và không được đặt ở hướng có thể tạo ra năng lượng tiêu cực. Điều này cũng giúp cho không khí trong gia đình luôn được thông thoáng và tràn đầy năng lượng tích cực.
Tuy nhiên, khi đặt bàn thờ tưởng niệm, cần phải lưu ý đến các quy định của phong thủy để tránh tình trạng phản tác dụng. Nếu không đúng cách, bàn thờ có thể tạo ra năng lượng tiêu cực và ảnh hưởng đến sức khỏe và các mối quan hệ của gia đình với nhau.
Trong các gia đình Việt Nam truyền thống, bàn thờ gia tiên thường được đặt cạnh bàn thờ tổ tiên. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng không nên đặt ảnh của người vừa mới khuất trên bàn thờ gia tiên, vì họ chưa được xếp vào hàng tổ tiên. Thay vào đó, nhiều gia đình sẽ đợi 49 ngày mới dọn bàn thờ về bàn thờ tổ tiên và tiến hành các nghi lễ trang trọng hơn. Sau khi chuyển đi, bàn thờ sẽ được đối xử tôn trọng như bàn thờ tổ tiên và không yêu cầu đồ ăn hàng ngày.
Ngoài ra, việc dùng những vật phẩm trong ngày lễ tưởng niệm cũng là một phần của văn hóa truyền thống Việt Nam. Trong ngày giỗ, người thân của người đã mất thường sẽ đặt các vật phẩm như bánh trôi, bánh chưng, rượu và hoa quả trên bàn thờ để thể hiện tình cảm và lòng thành kính đối với người đã mất. Việc này cũng được xem là một phần của nghi thức tôn giáo và mang ý nghĩa sâu sắc về tình cảm gia đình và tình người.
Cách sắp xếp bàn thờ vong người mới mất
Cách sắp xếp bàn thờ vong người mới mất tại Việt Nam có một số bước khá đặc biệt. Đầu tiên, ngay sau khi người thân mất, gia đình sẽ chuẩn bị một bộ quần áo mới toanh để mặc cho người mất trong lễ an táng. Sau đó, người thân sẽ được đưa vào quan tài và đưa về nhà để tiến hành lễ tang. Trong vòng 100 ngày tính từ ngày bắt đầu an táng xong, gia đình sẽ thường xuyên đến thắp hương và mời người mới mất thụ hưởng bữa cơm đặc biệt được chuẩn bị trước đó.
Tuy nhiên, việc thực hiện lễ thờ cúng với người mới mất không chỉ có ý nghĩa tâm linh mà còn mang tính chất gắn kết gia đình. Theo quan niệm của người Việt, linh hồn người chết sẽ còn quyến luyến và chưa thể siêu thoát được. Do đó, thực hiện lễ thờ cúng với người mới mất là một cách để những người thân của người mất có thể trao đổi, tâm sự và nối lại tình cảm với nhau.
Ngoài ra, việc thực hiện lễ thờ cúng cũng mang tính chất tôn kính ông bà tổ tiên và văn hóa truyền thống của dân tộc Việt Nam. Việc thể hiện lòng thành kính và tôn trọng đối với người mất là một nét văn hóa đẹp của người Việt. Bởi vậy, không chỉ có các gia đình có truyền thống tín ngưỡng mới thực hiện lễ thờ cúng mà ngày nay, nhiều gia đình cũng tiến hành thực hiện để giữ gìn và phát huy tốt hơn nét đẹp văn hoá truyền thống của dân tộc.
Bàn thờ vong được cất giữ trong bao lâu?
Theo truyền thống, sau 3 năm kể từ khi người thân mất và được bốc mộ bát nhang, bàn thờ vong linh sẽ được đưa lên bàn thờ tổ tiên. Sau lễ trừ phục (hay còn gọi là đàm tế), bàn thờ của người mới mất cùng với những đồ thờ riêng sẽ được loại bỏ và thay bằng ảnh chân dung và đặt bát hương lên bàn thờ tổ tiên.
Nếu gia đình không có bàn thờ tổ tiên, thì bàn thờ vong sẽ được giữ lại như cũ và chỉ cần yết cáo tổ tiên lên bàn thờ tổ. Tuy nhiên, tại một số nơi, chỉ cúng cơm đến 49 ngày (tức lễ chung thất), sau đó, bàn thờ vong sau 49 ngày sẽ được chuyển bát hương lên bàn thờ gia tiên.
Các loại hoa nên đặt trên bàn thờ vong người mới mất
Việc trưng bày hoa tươi trên bàn thờ vong người mới mất không chỉ giúp cho không gian thờ tự linh thiêng hơn mà còn bày tỏ sự tưởng nhớ, tấm lòng thành kính và trân trọng của người ở lại.
Dưới đây là một số loại hoa phù hợp để cắm trên bàn thờ người mất:
- Hoa cúc vàng: tượng trưng cho sự gần gũi và tình cảm.
- Hoa cúc trắng: biểu tượng của sự trong sáng và tinh khiết.
- Hoa ly: thể hiện sự thanh lịch và tinh tế.
- Hoa hồng: tượng trưng cho tình yêu và sự trân trọng.
- Hoa lan: biểu tượng của sự cao sang và quý phái.
Ngoài ra, việc đặt các loại hoa trên bàn thờ vong còn phụ thuộc vào sở thích và niềm tin của gia đình. Chúc gia đình bạn luôn được an lành và bình yên!
Thủ tục chuyển bàn thờ vong người mới mất sau 49 ngày
Thủ tục chuyển bàn thờ vong người mới mất sau 49 ngày là một nghi thức truyền thống của người Việt. Theo quan niệm, sau 49 ngày, linh hồn của người đã khuất sẽ đi đến cõi âm, và những người thân còn lại sẽ sắp xếp bàn thờ để tưởng nhớ người đã mất. Cụ thể, cách chuyển bàn thờ sau 49 ngày sẽ thực hiện lần lượt theo từng bước như sau:
- Bước 1: Khi chuyển bàn thờ vong người mới mất cũng cần phải chọn ngày tốt, bằng cách xem theo sách tử vi, các website phong thủy chọn ra ngày hoàng đạo. Ngoài ra, gia chủ cũng có thể tìm các thầy cúng, thầy phong thủy để nhờ họ xem ngày và hướng dẫn.
- Bước 2: Để làm thủ tục chuyển bàn thờ cần phải chuẩn bị mâm lễ cúng 49 ngày như sau: 1 con gà luộc, 1 đĩa xôi, 1 đĩa hoa quả, 1 chai rượu trắng, 1 lọ hoa tươi, 1 bát nước sạch, 3 lá trầu được têm sẵn, 1 con ngựa đỏ và 1 con ngựa vàng (có đủ hia, hài, mũ, kiếm), 1 bộ quần áo màu vàng cùng 1 bộ quần áo màu đỏ, vàng mã, sớ… Việc chuẩn bị này sẽ giúp cho lễ cúng được suôn sẻ hơn.
- Bước 3: Vái lạy, thắp hương, thực hiện các nghi lễ phù hộ cho người đã khuất.
- Bước 4: Đọc văn khấn (mẫu văn khấn xin chuyển bàn thờ gia tiên sau 49 ngày), để tưởng nhớ người đã mất và cầu cho họ được an nghỉ trong cõi âm.
- Bước 5: Sau khi khấn xong thì đem tiền vàng cùng tờ văn khấn chuyển bàn thờ đi hóa. Gạo và muối các bạn rắc từng thứ trước cửa chứ không đem vào nhà sử dụng lại nữa.
- Bước 6: Khi hương tàn thì các bạn bái tạ và hạ các vật dụng trên bàn thờ xuống, lau chùi lại bàn thờ cho người mới mất sạch sẽ.
- Bước 7: Lập bàn thờ vong người mới mất và sắp đặt các vật dụng lên bàn thờ.
Hướng dẫn lập bàn thờ sau 100 ngày chi tiết nhất
Phần lớn các gia đình Việt vẫn duy trì cúng cơm đến 100 ngày. Bởi theo quan niệm phương Đông, dù người đã khuất chuyển từ cõi dương sang cõi âm nhưng thói quen sinh hoạt của họ vẫn vậy. Hơn hết, kể cả khi linh hồn đã mất đi thì họ vẫn có thể trở về dương gian, dự bữa cơm sum vầy bên gia đình.
Do đó lập bàn thờ sau 100 ngày là cách để giúp đỡ người đã mất vượt qua ải địa ngục. Thông thường, 100 ngày được tính vào đúng thời điểm họ giã từ cõi dương. Tuy nhiên, để lập bàn thờ sau 100 ngày, cần phải chuẩn bị một số vật dụng như bàn thờ, tượng Phật, nến, hoa và hương. Sau đó, thực hiện các nghi thức tưởng nhớ người đã mất và cầu nguyện cho họ được an nghỉ trong cõi âm. Việc lập bàn thờ sau 100 ngày không chỉ giúp cho người đã mất được tưởng nhớ mà còn giúp cho gia đình có cơ hội để sum vầy và tìm hiểu về truyền thống tâm linh của dân tộc Việt Nam.
XEM THÊM: Đánh Giá 5 loại gỗ tốt thường được dùng để đóng bàn thờ hiện nay!
Mâm cơm cúng 100 ngày
Theo quan niệm tâm linh của người Việt Nam, linh hồn của con người sau khi qua đời sẽ phải vượt qua 10 cửa ải khác nhau. Trong đó, cửa ải thứ 7 tương ứng với 49 ngày và cửa ải thứ 8 là sau 100 ngày, kể từ ngày mất. Để giúp linh hồn người chết qua ải thành công và an nghỉ, người thân của họ thường tổ chức mâm cơm cúng 100 ngày trên bàn thờ vong người mới mất.
Mâm cơm cúng 100 ngày mang ý nghĩa rất quan trọng trong tín ngưỡng của người Việt Nam. Nó được xem là một dịp để kết nối hai thế giới âm dương và đoàn tụ vô hình giữa người sống và người đã khuất. Đồng thời, đây cũng là dịp để con cháu quây quần bên nhau bên bữa cơm gia đình ấm cúng và tưởng nhớ đến người thân đã mất.
Tùy theo phong tục vùng miền và điều kiện kinh tế của mỗi gia đình, việc chuẩn bị mâm cơm cúng sẽ có sự khác biệt. Tuy nhiên, những món ăn cơ bản sau đây thường được đưa vào mâm cơm cúng 100 ngày thờ vong:
- 1 chén cơm úp.
- 1 quả trứng gà luộc chính.
- 1 đĩa xôi trắng.
- 1 đĩa muối.
- Rượu trắng, nước học.
- 1 bình hoa tươi.
- 1 mâm ngũ quả.
- Hương nhang, đèn.
- Một vài món ăn mặn khác tùy thuộc vào sở thích và khả năng của gia đình.
Trong các dịp cúng giỗ khác, người ta thường thêm một số món ăn đặc biệt như nem công, chả phượng, bánh chưng, bánh tét, hoa quả, bánh trôi, bánh xu xê, bánh bao, nước mắm, dầu mỡ, trái cây, bánh kẹo, kem, bánh bột lọc, bánh bò, bánh canh, bánh cuốn, bánh mì, cháo, canh, rau, thịt, cá, tôm, mực, mứt, trà, cà phê, nước suối, nước ngọt, bia, rượu vang và nhiều món ăn khác.
Vì thế, mâm cơm cúng 100 ngày thờ vong không chỉ đơn thuần là một nghi thức tâm linh mà còn là dịp để gia đình tụ họp, gắn kết tình cảm, tưởng nhớ người thân đã mất và giữ gìn truyền thống của dân tộc Việt Nam.
Văn khấn cúng 100 ngày
Nam vô a di Đà Phật! (Lặp lại đúng 3 lần)
Tín chủ chúng con xin kính lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư phật mười phương.
Hôm nay chúng con hân hoan tổ chức lễ cúng 100 ngày cho người quá cố. Chúng con mong người quá cố được vui sướng trong cõi Phật, được các vị Tiên linh, Tổ Bá, Tổ Thúc, Tổ Cô và các linh hồn phụ thờ theo tổ tông công về hưởng lộc.
Theo phong tục cúng lễ truyền thống của người Việt, chúng con đã lập bàn thờ và dâng lên những thứ lễ phẩm trang trọng bao gồm: rượu, nước, tràng pháo, hoa quả, bánh tráng, bánh trưng, bánh chưng, bánh bò, bánh gai, thịt, cá, trứng, đèn, nhang, tài lộc và các vật phẩm khác.
- Trước linh vị của: … chân linh
- Chúng con xin kính cẩn trình thưa rằng:
- Núi Hỗ sao mờ – nhà Thung bóng xế
- Trường hợp là cha: Núi Dĩ sao mờ, huyên đường bóng xế
- Trường hợp là mẹ: Tình nghĩa cha sinh mẹ dưỡng, biết là bao
- Công ơn biển rộng, trời cao ai thấu
- Mấy lâu nay:
- Than thở trầm mơ mộng màng
- Hoài tưởng âm dương vắng vẻ
- Sống thời lai lang, hớn hở chừng nào!
- Thác thời kể tháng ngày, buồn tênh mọi lẽ!
- Ngày qua tháng lại, tính cho đến nay rẻ Khốc đến tuần;
- Lễ bạc lòng thành gọi là với nén nhanh thực lòng kính tế.
Xin mời: … (người đã khuất) cùng với các vị Tiên linh, Tổ Bá, Tổ Thúc, Tổ Cô và các linh hồn phụ thờ theo tổ tông công về hưởng lộc.
Kính cáo Liệt Vị Tôn thần, những ngày ông Táo,Thần Tài, tiên sư cha, tiên sư cha, hậu Thổ, Ngũ Tự Gia thần cùng chứng giám và phù hộ trì cho toàn gia đình chúng con được vạn sự an lành.
Chúng con hy vọng chương trình lễ cúng 100 ngày này sẽ giúp cho người quá cố được an nghỉ trong cõi Phật, và mong rằng sẽ giúp cho gia đình được thêm sự yên tâm và an ủi trong những lúc đau buồn. Ngoài ra, chúng con cũng muốn chia sẻ với quý vị cách đặt bàn thờ vong, thủ tục chuyển bàn thờ vong sau 49 ngày, để giúp cho quý vị có thể thực hiện đầy đủ các nghi thức cúng lễ và giúp cho người quá cố được an vui trong cõi Phật.
Nam vô a di Đà Phật! (Lặp lại đúng 3 lần).
